گرید لوله پلی اتیلن چیست؟
گرید لوله پلی اتیلن در واقع نشان‌دهنده نوع خاصی از ماده اولیه پلی اتیلن است که برای تولید لوله‌هایی با کاربردهای خاص، از جمله انتقال آب، فاضلاب، گاز و سیالات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گریدها با کدهایی مانند PE63، PE80 و PE100 شناخته می‌شوند و هر کدام ویژگی‌های فنی، مکانیکی و عملکردی متفاوتی دارند.
در اصطلاح فنی، گرید به مقاومت هیدرواستاتیک بلندمدت (Long-Term Hydrostatic Strength – LTHS) ماده اولیه اشاره دارد؛ به عبارت ساده‌تر گرید نشان می‌دهد که لوله با چه ضخامتی و چه طول عمری، می‌تواند فشاری مشخص را در دمای استاندارد (معمولاً ۲۰ درجه سانتی‌گراد) تحمل کند.
گرید لوله پلی اتیلن بر اساس چه معیار ی تعیین می‌شود؟
مهم‌ترین معیار تعیین گرید لوله پلی اتیلن، مقدار تحمل فشار داخلی به مدت ۵۰ سال در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد است. این معیار بر حسب پاسکال یا اتمسفر اندازه‌گیری می‌شود مثال :
- PE63 به معنای مقاومت طولانی‌مدت برابر با ۶.۳ MPa است.
- PE80 به معنای مقاومت طولانی‌مدت برابر با ۸.۰ MPa است.
- PE100 به معنای مقاومت طولانی‌مدت برابر با ۱۰.۰ MPa است.
سازمان‌های بین‌المللی مانند ISO، EN، ASTM و استاندارد DIN آلمان آزمایش‌هایی را تعریف کرده‌اند که طی آن ماده اولیه تحت فشار و دما قرار می‌گیرد و عملکرد آن در مدت طولانی بررسی می‌شود. نتیجه این تست‌ها منجر به تخصیص گرید به ماده می‌شود.
انواع گرید لوله پلی اتیلن
در حال حاضر، سه گرید اصلی برای تولید لوله‌های پلی اتیلن مورد استفاده قرار می‌گیرند:
۱- گرید PE63
این گرید نسل قدیمی‌تری از پلی اتیلن است و امروزه تقریباً منسوخ شده است. لوله‌های تولیدشده با PE63 ضخامت و وزن بیشتری دارند، چرا که برای رسیدن به مقاومت لازم، باید دیواره لوله ضخیم‌تر باشد. این ویژگی باعث می‌شود مصرف مواد اولیه افزایش یافته و هزینه تولید بالا رود.
۲-گرید PE80
گرید PE80 در مقایسه با PE63 از دانسیته بالاتری برخوردار است و همین ویژگی موجب کاهش ضخامت و وزن لوله در عین حفظ مقاومت آن می‌شود. لوله‌های ساخته‌شده از PE80 در آبرسانی شهری، فاضلاب، سیستم‌های آبیاری و حتی برخی مصارف گازی استفاده می‌شوند. این گرید هنوز هم در بسیاری از پروژه‌ها مقرون‌به‌صرفه و کاربردی است.
۳-گرید PE100
PE100 جدیدترین و مقاوم‌ترین نوع گرید پلی اتیلن است. این ماده با استفاده از فناوری‌های نوین پلیمری تولید می‌شود و دارای دانسیته و مقاومت مکانیکی بسیار بالایی است. لوله‌های PE100 در مقایسه با PE80 و PE63 وزن کمتری دارند اما فشار بیشتری را تحمل می‌کنند. علاوه بر این، این گرید مقاومت بالایی در برابر ترک‌خوردگی، ضربه و تابش اشعه ماورای بنفش (UV) دارد که باعث افزایش طول عمر لوله می‌شود PE100 گزینه اصلی برای پروژه‌های بزرگ، خطوط انتقال بین‌شهری، خطوط گاز و تاسیسات حساس به شمار می‌آید.
تفاوت گریدهایPE63،PE80 و PE100 در لوله پلی اتیلن
برای درک بهتر تفاوت این سه گرید، جدول زیر خلاصه‌ای از مقایسه فنی آن‌ها را نشان می‌دهد:
به طور کلی، هرچه عدد گرید بالاتر باشد، ماده اولیه مقاوم‌تر و لوله سبک‌تر ولی مقاوم‌ترخواهد بود. این امر باعث کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، نصب و همچنین افزایش عمر مفید لوله می‌شود.
جمع‌بندی و پیشنهاد فنی
انتخاب گرید مناسب برای لوله پلی اتیلن باید بر اساس شرایط پروژه، نوع سیال، فشار کاری، دمای محیط و عمر مورد انتظار لوله انجام شود. در حال حاضر، گرید PE100 به عنوان انتخاب اصلی و استاندارد روز دنیا شناخته می‌شود و مزایای آن از جمله استحکام بالا، وزن کم و دوام طولانی باعث شده تا در بسیاری از پروژه‌های صنعتی و شهری جایگزین گریدهای قدیمی‌تر شود.
اگر تولیدکننده یا مصرف‌کننده لوله پلی اتیلن هستید، استفاده از مواد اولیه PE100 نه تنها باعث بهبود کیفیت محصول نهایی می‌شود، بلکه به کاهش هزینه‌های کلی پروژه نیز کمک می‌کند.
