پلی اتیلن نوعی پلیمر ترموپلاستیک است که به طور گسترده در کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این یک ماده همه کاره است که به دلیل استحکام، دوام و مقاومت شیمیایی شناخته شده است. ویژگی انواع پلی اتیلن از پلیمریزاسیون مولکول های اتیلن ساخته می شود و در نتیجه زنجیره طولانی واحدهای اتیلن تکرار می شود.
این ماده را میتوان بر اساس عوامل مختلفی از جمله وزن مولکولی، چگالی، درجه انشعاب و روش فرآوری به گریدهای مختلفی طبقه بندی کرد. در اینجا برخی از طبقه بندیهای رایج گریدهای پلی اتیلن آورده شده است:
LDPE دارای وزن مولکولی کم و درجه انشعاب بالایی است که به آن انعطافپذیری بالا و استحکام کششی پایینی میدهد. در کاربردهای مختلفی مانند فیلم، پوشش و بسته بندی استفاده میشود.
LLDPE ساختاری خطی با شاخههای کوتاه دارد که به آن استحکام کششی بالاتر و چقرمگی بهتری نسبت به LDPE میدهد. معمولا در کیسههای پلاستیکی، فیلم کششی و لولههای انعطاف پذیر استفاده میشود.
HDPE وزن مولکولی بالایی دارد و نسبت به LDPE و LLDPE سفتتر است. این در طیف گسترده ای از کاربردها مانند پارچ شیر، اسباب بازی و لوله استفاده میشود.
UHMWPE وزن مولکولی بسیار بالایی دارد و به دلیل استحکام، چقرمگی و مقاومت شیمیایی استثنایی خود شناخته شده است. در کاربردهایی مانند ایمپلنتهای پزشکی، زرهها و طنابهای با کارایی بالا استفاده میشود.
PEX نوعی از HDPE است که به صورت کراس لینک شده است که استحکام و مقاومت آن را در برابر حرارت و مواد شیمیایی بهبود میبخشد. معمولاً در لوله کشی و سیستمهای گرمایش از کف تابشی استفاده میشود.
MDPE دارای چگالی بین LDPE و HDPE است، با استحکام و چقرمگی بهبود یافته در مقایسه با LDPE. معمولا در لولههای گاز، پوشش کابل و بسته بندی استفاده میشود.
VLDPE نوع جدیدتری از پلی اتیلن است که در مقایسه با LLDPE حتی چگالی کمتر و انعطافپذیری بهتری دارد. معمولاً در بسته بندیهای انعطاف پذیر، فیلمهای لمینیت و آسترهای صنعتی استفاده میشود.
این طبقه بندیها میتواند به سازندگان کمک کند تا بر اساس خواص فیزیکی و مکانیکی مورد نظر، مناسبترین گرید پلی اتیلن را برای کاربردهای خاص خود انتخاب کنند.
ویژگی انواع پلی اتیلن گریدهای میتوانند به طرق مختلفی از جمله وزن مولکولی، درجه انشعاب و کریستالی مواد متفاوت باشند. این تفاوتها میتواند بر خواص فیزیکی و مکانیکی مواد از جمله انعطاف پذیری، استحکام و مقاومت آن در برابر عوامل محیطی مانند گرما و مواد شیمیایی تأثیر بگذارد. در اینجا برخی از تفاوتهای اصلی بین گریدهای مختلف پلی اتیلن آورده شده است:
به طور کلی، انتخاب گرید پلی اتیلن به کاربرد خاص و خواص مورد نظر ماده بستگی دارد. تولید کنندگان میتوانند بر اساس عواملی مانند استحکام، انعطافپذیری و مقاومت محیطی، درجه ای را انتخاب کنند که به بهترین وجه با الزامات محصول آنها مطابقت داشته باشد.
در اینجا جدولی وجود دارد که ویژگی انواع پلی اتیلن را نشان میدهد:
نوع پلی اتیلن | چگالی (g/cm3) | وزن مولکولی | مقاومت کششی (MPa) | خمش (MPa) | نقطه ذوب (درجه سانتیگراد) |
پلی اتیلن کم چگالی (LDPE) | ۰.۹۱-۰.۹۳ | سبک | ۷-۱۴ | ۱۰۰-۳۰۰ | ۱۰۵-۱۱۵ |
پلی اتیلن خطی با چگالی کم (LLDPE) | ۰.۹۱-۰.۹۴ | متوسط | ۱۳-۲۰ | ۱۵۰-۳۵۰ | ۱۲۰-۱۳۰ |
پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) | ۰.۹۴-۰.۹۷ | سنگین | ۲۰-۴۰ | ۸۰۰-۱۵۰۰ | ۱۳۰-۱۳۵ |
پلی اتیلن با وزن مولکولی فوق العاده بالا (UHMWPE) | ۰.۹۳-۰.۹۴ | خیلی سنگین | ۳۰-۵۰ | ۱۲۰۰-۳۰۰۰ | ۱۳۵-۱۴۵ |
پلی اتیلن متقاطع (PEX) | ۰.۹۴-۰.۹۶ | متوسط رو به سنگین | ۲۰-۳۰ | ۶۰۰-۸۰۰ | ۱۳۰-۱۴۰ |
پلی اتیلن با چگالی متوسط (MDPE) | ۰.۹۲۶-۰.۹۴ | متوسط | ۲۰-۳۰ | ۵۰۰-۱۰۰۰ | ۱۲۵-۱۳۵ |
پلی اتیلن با چگالی بسیار کم (VLDPE) | ۰.۸۸-۰.۹۱ | سبک رو به متوسط | ۱۰-۱۵ | ۱۰۰-۳۰۰ | ۱۰۵-۱۱۵ |
توجه: این مشخصات تقریبی است و ممکن است بسته به درجه خاص پلی اتیلن و فرآیند ساخت مورد استفاده متفاوت باشد.
UHMWPE مخفف عبارت Ultra-High Molecular Weight Polyethylene است که نوعی پلی اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا و خواص مکانیکی استثنایی است. UHMWPE دارای وزن مولکولی ۳-۶ میلیون گرم در مول است که بسیار بالاتر از سایر ویژگی انواع پلی اتیلن است. این وزن مولکولی بالا به UHMWPE ترکیب منحصر به فردی از استحکام، چقرمگی و مقاومت شیمیایی میدهد.
UHMWPE معمولاً در کاربردهایی استفاده میشود که به مواد با کارایی بالا نیاز دارند، مانند ایمپلنتهای پزشکی، زرهها و طنابهای با کارایی بالا. خواص عالی آن آن را برای این کاربردها ایده آل میکند، زیرا میتواند در شرایط سخت بدون تخریب یا از دست دادن خواص خود مقاومت کند.
به طور کلی، UHMWPE یک ماده همه کاره است که به دلیل خواص استثنایی آن، کاربردهای گسترده ای دارد.
MDPE مخفف پلی اتیلن با چگالی متوسط است که نوعی پلی اتیلن با محدوده چگالی ۰.۹۲۶-۰.۹۴ g/cm3 است. MDPE به دلیل ترکیبی از استحکام، چقرمگی و مقاومت شیمیایی و همچنین سهولت پردازش، یک ماده محبوب است.
MDPE معمولا در کاربردهای مختلفی از جمله لولههای گاز و آب، پوشش کابل، بسته بندی و فیلم استفاده میشود. خواص آن آن را برای این کاربردها مناسب میکند، زیرا میتواند در شرایط سخت مقاومت کند و عملکرد عالی ارائه دهد.
به طور کلی، MDPE یک ماده همه کاره است که به دلیل ترکیبی از خواص برای طیف گسترده ای از کاربردها مناسب است. سهولت پردازش و مقرون به صرفه بودن آن نیز آن را به ماده ای جذاب برای بسیاری از صنایع تبدیل کرده است.
پلی اتیلن به دلیل ترکیب مطلوبی از خواص فیزیکی، یک ماده پلاستیکی پرکاربرد است. برخی از خواص فیزیکی کلیدی پلی اتیلن عبارتند از:
پلی اتیلن چگالی نسبتاً کمی نسبت به سایر پلاستیکها دارد که بسته به نوع خاص پلی اتیلن از ۰.۸۸ تا ۰.۹۷ گرم بر سانتیمتر مکعب متغیر است.
نقطه ذوب پلی اتیلن بسته به نوع آن متفاوت است، با ذوب LDPE بین ۱۰۵-۱۱۵ درجه سانتیگراد، LLDPE بین ۱۲۰-۱۳۰ درجه سانتیگراد، HDPE بین ۱۳۰-۱۳۵ درجه سانتیگراد و UHMWPE بین ۱۳۵-۱۴۵ درجه سانتیگراد. .
پلی اتیلن دارای استحکام کششی خوبی است که بسته به نوع خاص از ۷ تا ۵۰ مگاپاسکال متغیر است. UHMWPE بالاترین مقاومت کششی را در بین انواع پلی اتیلن دارد.
پلی اتیلن خمش خوبی دارد که بسته به نوع خاص آن از ۱۰۰ تا ۳۰۰۰ مگاپاسکال متغیر است. UHMWPE دارای بالاترین خمش در بین انواع پلی اتیلن است.
پلی اتیلن استحکام ضربه خوبی دارد، به این معنی که میتواند در برابر ضربه بدون ترک یا شکستگی مقاومت کند.
پلی اتیلن در برابر بسیاری از مواد شیمیایی و حلالها مقاوم است و برای استفاده در محیطهای خشن مناسب است.
پلی اتیلن در برابر اشعه ماوراء بنفش مقاوم است و آن را برای کاربردهای بیرونی مناسب میکند.
پلی اتیلن یک عایق عالی است و خواص دی الکتریک خوبی دارد.
به طور کلی، خواص فیزیکی پلی اتیلن آن را به یک ماده همه کاره مناسب برای طیف گسترده ای از کاربردها، از جمله بسته بندی، ساخت و ساز، ایمپلنتهای پزشکی و اجزای خودرو تبدیل میکند. خواص فیزیکی خاص پلی اتیلن بسته به نوع و فرآیند ساخت مورد استفاده متفاوت است.
پلی اتیلن به دلیل خواص مکانیکی مطلوب، یک ماده پلاستیکی پرکاربرد است. برخی از خواص مکانیکی کلیدی پلی اتیلن عبارتند از:
پلی اتیلن دارای استحکام کششی خوبی است که بسته به نوع خاص از ۷ تا ۵۰ مگاپاسکال متغیر است. این ویژگی توانایی مواد را برای مقاومت در برابر کشش و کشش بدون شکستن اندازه گیری میکند.
پلی اتیلن خمش خوبی دارد که بسته به نوع خاص آن از ۱۰۰ تا ۳۰۰۰ مگاپاسکال متغیر است. این ویژگی توانایی مواد را در مقاومت در برابر خمش و تغییر شکل تحت بار اندازه گیری میکند.
پلی اتیلن استحکام ضربه خوبی دارد، به این معنی که میتواند در برابر ضربه بدون ترک یا شکستگی مقاومت کند. این ویژگی در کاربردهایی که مواد ممکن است در معرض ضربه یا بارگذاری شوک قرار گیرند، مهم است.
پلی اتیلن دارای سختی نسبتاً پایینی است که از ۳۰ تا ۸۰ در مقیاس سختی Shore D متغیر است. این ویژگی مقاومت مواد را در برابر فرورفتگی یا خراش اندازه گیری میکند.
پلی اتیلن مقاومت خزشی خوبی دارد، به این معنی که میتواند بارگذاری پایدار را بدون تغییر شکل یا کشیدگی قابل توجه در طول زمان تحمل کند.
پلی اتیلن مقاومت خوبی در برابر خستگی دارد، به این معنی که میتواند بارگیری و تخلیه مکرر را بدون شکست تحمل کند.
به طور کلی، خواص مکانیکی پلی اتیلن آن را به یک ماده همه کاره مناسب برای طیف گسترده ای از کاربردها، از جمله لوله، بسته بندی، و اجزای خودرو تبدیل میکند. خواص مکانیکی خاص پلی اتیلن بسته به نوع و فرآیند ساخت مورد استفاده متفاوت است.
پلی اتیلن یک ماده شیمیایی مقاوم است که آن را برای استفاده در طیف وسیعی از کاربردها مناسب میکند. برخی از خواص شیمیایی کلیدی پلی اتیلن عبارتند از:
پلی اتیلن در برابر اکثر اسیدها و بازها از جمله اسیدهای قوی مانند اسید سولفوریک و اسید هیدروکلریک و بازهای قوی مانند هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم مقاوم است.
پلی اتیلن در برابر بسیاری از حلالهای آلی از جمله الکل ها، آلدئیدها، استرها و هیدروکربنها مقاوم است.
پلی اتیلن در برابر اکسیداسیون مقاوم است، یعنی به راحتی با اکسیژن واکنش نمی دهد و ترکیبات شیمیایی جدید تشکیل میدهد. این خاصیت آن را برای استفاده در کاربردهایی که احتمال قرار گرفتن در معرض اکسیژن در آنها وجود دارد مناسب میکند.
پلی اتیلن دارای نفوذپذیری پایینی در برابر گازها و مایعات است، بنابراین برای استفاده در کاربردهایی که نگهداری سیالات یا گازها مهم است مناسب است.
پلی اتیلن از نظر حرارتی پایدار است، به این معنی که در معرض دمای بالا به راحتی تجزیه و تجزیه نمی شود.
به صورت کلی، خواص شیمیایی پلی اتیلن آن را به ماده ای همه کاره تبدیل میکند که برای طیف وسیعی از کاربردها در صنایعی مانند بسته بندی، ساخت و ساز و پزشکی مناسب است. خواص شیمیایی خاص پلی اتیلن بسته به نوع و فرآیند ساخت مورد استفاده متفاوت است.
خلاصهای از خواص فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی پلی اتیلن:
ویژگی | توضیحات |
تراکم | چگالی کم، از ۰.۸۸ تا ۰.۹۷ گرم بر سانتی متر مکعب بسته به نوع پلی اتیلن. |
نقطه ذوب | بسته به نوع آن متفاوت است، با ذوب LDPE بین ۱۰۵-۱۱۵ درجه سانتی گراد، LLDPE بین ۱۲۰-۱۳۰ درجه سانتی گراد، HDPE بین ۱۳۰-۱۳۵ درجه سانتی گراد و UHMWPE بین ۱۳۵-۱۴۵ درجه سانتی گراد. |
استحکام کششی | استحکام کششی خوب، بسته به نوع آن از ۷ تا ۵۰ مگاپاسکال متغیر است. |
خمش | انعطاف پذیری بالا نسبت به دیگر مواد مشابه. |
مقاومت در برابر ضربه | استحکام ضربه خوب، به این معنی که می تواند در برابر ضربه بدون ترک یا شکستن مقاومت کند. |
سختی | سختی نسبتا کم، از ۳۰ تا ۸۰ در مقیاس سختی |
مقاومت در برابر خزش | مقاومت در برابر خزش خوب، به این معنی که می تواند بارگذاری پایدار را بدون تغییر شکل یا کشیدگی قابل توجه در طول زمان تحمل کند. |
مقاومت در برابر خستگی | مقاومت در برابر خستگی خوب، به این معنی که می تواند بارگیری و تخلیه مکرر را بدون شکست تحمل کند. |
مقاومت شیمیایی | در برابر بسیاری از اسیدها، بازها و حلال های آلی مقاوم است. همچنین از نظر حرارتی پایدار است، نفوذپذیری کمی در برابر گازها و مایعات دارد و در برابر اکسیداسیون مقاوم است. |
مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش | مقاوم در برابر اشعه ماوراء بنفش، آن را برای کاربردهای بیرونی مناسب می کند. |
خواص الکتریکی | یک عایق عالی و دارای خواص دی الکتریک خوبی است. |
توجه داشته باشید که خواص خاص پلی اتیلن بسته به نوع و فرآیند ساخت مورد استفاده متفاوت است.
پلی اتیلن یک ماده نسبتاً پایدار است و در برابر بسیاری از اشکال تخریب مقاوم است. با این حال، برخی از عوامل میتوانند باعث تخریب پلی اتیلن شوند، از جمله:
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش نور خورشید یا منابع دیگر میتواند باعث تجزیه پلی اتیلن در طول زمان شود. این میتواند منجر به تغییر رنگ، ترک خوردن و از دست دادن قدرت شود.
قرار گرفتن در معرض دمای بالا میتواند باعث ذوب، تغییر شکل یا شکستن پلی اتیلن در طول زمان شود. نقطه ذوب پلی اتیلن بسته به نوع آن متفاوت است، اما اکثر انواع دارای نقطه ذوب بین ۱۰۵-۱۴۵ درجه سانتیگراد هستند.
قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی مانند اسیدهای قوی، بازها یا عوامل اکسید کننده میتواند باعث شکسته شدن یا خوردگی پلی اتیلن در طول زمان شود.
تنش مکانیکی مکرر یا پایدار، مانند خمش، کشش یا بارگذاری ضربه ای، میتواند باعث تغییر شکل یا شکستن پلی اتیلن در طول زمان شود.
حتی بدون قرار گرفتن در معرض عوامل خاصی، پلی اتیلن میتواند به آرامی در طول زمان به دلیل فرآیندی به نام پیری تجزیه شود. این میتواند منجر به تغییراتی در خواص فیزیکی و مکانیکی مواد از جمله از دست دادن استحکام، سفتی و چقرمگی شود.
به طور کلی، در حالی که پلی اتیلن یک ماده نسبتاً پایدار است، هنوز هم در طول زمان مستعد تخریب است. عوامل خاصی که باعث تخریب پلی اتیلن میشوند به نوع خاص پلی اتیلن، فرآیند ساخت مورد استفاده و شرایط محیطی که در معرض آن قرار میگیرد بستگی دارد.