تعمیر لوله پلی اتیلن

با توجه به کیفیت لوله‌های پلی اتیلنی احتمال ایجاد شکستگی و نشتی در آنها بسیار کم است اما در مواردی ممکن است این مشکل پیش آید. در ادامه به ویژگی و مزایای لوله‌های پلی اتیلنی نسبت به دیگر محصولات و بررسی دلایل شکستگی، نشتی و روش تعمیر لوله پلی اتیلن می‌پردازیم.

همانطور که قبلا ذکر شد، لوله های پلی اتیلن مقاومت بهتری نسبت به لوله های فلزی (فولادی) دارند. مواد به کار رفته در ساخت این لوله ها از جمله مواد درجه یک پتروشیمی موجود در بازار می باشد. این مواد دارای مقاومت بسیار بالایی بوده و در مقایسه با سایر مصالح مورد استفاده در ساخت مصالح مقرون به صرفه تر هستند. روش های رفع نشتی لوله پلی اتیلن نیز بسیار ساده و آسان است.

مزایای لوله‌های پلی اتیلن نسبت به دیگر لوله‌ها

1. مقاومت بالای لوله پلی اتیلن در برابر انواع خوردگی
2. انعطاف‌پذیری بالا
3. مقاومت در برابر ضربه، فشار، پوسیدگی و…
4. وزن سبک لوله‌ها
5. مقاومت در برابر زلزله، رانش زمین، مواد شیمیایی و اشعه UV خورشید
6. تعمیر و نگهداری آسان و هزینه نگهداری و تعمیرات پایین
7. استحکام، دوام و روش نصب آسان
8. قابلیت بازیافت

ویژگی‌های خاص و منحصربفرد لوله‌های پلی اتیلن در مقایسه با سایر انواع لوله‌ها (آزبست سیمانی، فولادی و چدنی) باعث رشد میزان استفاده از این لول‌ ها در شبکه‌های انتقال، توزیع آب و سیستم های آبیاری شده است.

کاربرد لوله‌های پلی اتیلن

• سیستم آبیاری تحت فشار (قطره ای و بارانی)
• سیستم آبرسانی شهری و روستایی
• سیستم فاضلاب شهری و روستایی
• سیستم انتقال فاضلاب صنعتی
• سیستم آبیاری سطحی
• سیستم آبیاری محلی

دلایل نشتی و شکستگی لوله‌های پلی اتیلنی

از لوله‌های پلی اتیلنی در لوله کشی خانگی، صنعتی، سیستم اسپرینکلر (اطفاء حریق) تامین آب آشامیدنی و سایر اتصالات لوله کشی استفاده می‌شود. لوله‌های پلی اتیلنی به دوام و طول عمر بالا شناخته شده‌اند اما همواره ممکن است بر اثر مواردی مانند: گذر زمان، رشد ریشه درختان و فشار به لوله، وارد شدن فشار خارجی و داخلی دچار نشتی، شکستگی و آسیب شود.

عوامل مؤثر بر طول عمر لوله پلی اتیلنی

عمر مفید لوله‌های لوله پلی اتیلن با چگالی بالا (که به آن لوله HDPE یا PE نیز گفته می شود) معمولا حداقل 50 سال قبل از نیاز به تعمیر دوام می آورد، اما برخی از لوله ها تا 100 سال عمر می کنند.. هرچه شرایط نگهداری بهتر باشد، مواد اولیه برای تولید با کیفیت باشد و در مدت زمان کرکرد لوله فشارهای مکانیکی بیش از حدی به لوله وارد نشود؛ طول عمر مفید لوله افزایش می‌یابد.

البته گذر زمان و فشارهای داخلی نیز می‌تواند از دلایل نشتی لوله پلی اتیلنی باشد که در صورت استفاده از مواد اولیه با کیفیت احتمال آسیب به لوله کاهش پیدا می‌کند.

عوامل خارجی تاثیرگذار بر نشتی لوله پلی اتیلنی

از مهم‌ترین عوامل خارجی که بر عمر لوله‌های پلی اتیلنی تاثیر می‌گذارد می‌توان به فشار بار زنده ترافیکی و بار مرده خاک اشاره کرد که معمولا لوله‌های پلی اتیلنی در برابر بار مرده خاک (در صورت لوله گذاری صحیح) مقاوم می‌باشند.

در صورتی که سنگ‌های موجود در خاک حرکت کنند و به لوله فشار بیاورند احتمال نشتی وجود دارد. اما درباره بار زنده خاک با توجه به میزان فشار ممکن است در موارد بسیار کمی لوله دچار نشتی شود.

دومین عامل که باعث کاهش عمر مفید لوله‌های پلی اتیلنی می‌شود. رشد ریشه درختان است. با توجه به اینکه عمده استفاده از لوله‌های پلی اتیلنی برای انتقال آب (آشامیدنی یا پساب های فاضلابی) می‌باشد، ریشه درختان به مرور زمان در بدنه لوله نفوذ کرده و با رشد ریشه احتمال نشتی و شکستگی لوله افزایش میابد.

عوامل داخلی تاثیرگذار بر نشتی لوله پلی اتیلنی

لوله‌های پلی اتیلن معمولا برای انتقال آب بدون فشار استفاده می شود. اگر از لوله پلی اتیلن برای انتقال آب با فشار داخلی استفاده شود، فشار آب باعث ایجاد ترک و نشتی در لوله می‌شود.

تعمیر لوله پلی اتیلنی‌

تعمیر لوله پلی اتیلن که در عمق زمین نصب شده باشد و میزان سوراخ ایجاد شده بر روی لوله کوچچک باشد به حدی که امکان حرکت و جابجایی لوله وجود نداشته باشد، در این صورت یافتن نشتی بسیار دشوار است.

برای یافتن محل نشتی اولین پیشنهاد حفاری در محل مرطوب است. در اکثر مواقع محل نشتی لوله‌های پلی اتیلنی با محل مرطوب فاصله زیادی ندارد، با این حال ممکن است نیاز به حفاری در طول لوله داشته باشید تا محل نشتی را بیابید.

قطر لوله‌های پلی اتیلنی برای مصاف خانگی 50 تا 100 میلی‌متر و برای مصارف صنعتی و خاص تا 1000 میلی‌متر است.

برای تعمیر لوله پلی اتیلنی با توجه به اینکه لوله روی زمین نصب شده است یا در سیستم‌های زیر زمینی تعبیه شده است روش تعمیر متفاوت می‌باشد.

معمولا لوله‌های پلی اتیلنی در فواصل مشخص بهم متصل می‌شوند که حداکثر طول استاندارد لوله‌ها 6 متر مشخص شده است و به روش اتصال الکتروفیوژن بهم وصل می‌شوند.

معمولا روش اتصال لوله‌های پلی اتیلنی، جوش الکتروفیوژن است. چه مورد استفاده از آن روی زمین باشد یا زیر زمین، جوش الکتروفیوژن از بهترین روش‌های اتصال لوله‌ها به یکدیگر می‌باشد که پس از قرار گرفتن نری و مادگی لوله در یکدیگر لوله‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند.

برای رفع نشتی لوله‌های روی زمین روش کار نسبتاً ساده است، چرا که امکان جابجایی لوله وجود دارد. برای رفع نشتی لوله‌های تعبیه شده روی زمین کافیست قسمت آسیب دیده لوله را جدا کرده و سپس به روش جوش الکتروفیوژن قطعه جدید را در مسیر لوله متصل کنید.

رفع نشتی در لوله‌های تعبیه شده درون زمین با روش گفته شده قابل رفع نمی‌باشد بلکه به اقدامات تخصصی‌تر نیاز است. معمولا برای رفع نشتی لوله‌های تعبیه شده در زیر زمین از ماسوره، قطعات فلنج‌دار، کوپلینگ‌های مکانیکی و… استفاده می‌شود.

کوپلینگ‌های مکانیکی به روش جوش الکتروفیوژن در مسیر لوله نصب می‌شوند. اتصال الکتروفیوژن از نظر سهولت نصب، اطمینان از عدم نشتی، صرفه‌جویی در زمان و هزینه پایین‌تر بسیار مقرون به صرفه‌تر از دیگر روش‌های اتصال می‌باشد.

البته برای آب‌بندی بهتر محل جوش از واشر‌ آب‌بندی نیز می‌توان استفاده کرد.

نکات مهمی که پیش از تعمیر لوله پلی اتیلنی باید بدانید

در زمانی که نشتی لوله پیش می‌آید برای جلوگیری از هگونه اتفاق غیر مترقبه باید مواردی را رعایت کنید:

• خطوط لوله را علامت گذاری کنید.
• از ایجاد هرگونه تماس تصادفی با لوله خودداری کنید.
• شیرفلکه اصلی را ببندید تا در زمان تعمیر دچار مشکل نشوید.
• از ارتباط خطوط برق، کابل، گاز و… با لوله جداً خودداری کنید.
• اگر نمی‌دانید لوله در چه عمقی در زمین است با احتیاط حفاری کنید تا باعث ایجاد نشتی جدید در خط لوله نشوید.
• از تکنسین‌های متخصص برای یافتن محل نشت و تعمیر کمک بگیرید.
• طول مسیر لوله را بررسی کنید تا نشتی دیگری وجود نداشته باشد.
• بهتر است پس از رفع نشتی سنگ، ریشه درختان و هر آنچه که باعث آسیب به لوله در آینده می‌شود را از اطراف لوله بردارید.