برای ذخیره سازی آب سالم، لازم است؛ ابتدا مخزن آب با کیفیت و استاندارد تهیه کنید و سپس به صورت دوره‌ای به تمیز کردن مخزن آب بپردازید. با توجه به سختی آب، رسوبات، املاح، کلسیم، منیزیم، گل و لای و… که درون آب ته نشین می‌شود و به مرور زمان باعث ایجاد رسوب، باکتری و جلبک در آب می‌شود.
شاید به نظرتان مخزن آب نیاز به نگهداری و تمیز کردن نداشته باشد و تنها پر کردن مخزن آب برای استفاده کفایت می‌کند؛ اما تمیز کردن و نگهداری از مخزن آب در کیفیت آب و عمر مفید مخزن آب اثرگذار است. همچنین در صورتی که مخزن برای نگهداری آب شرب و مصرف خانگی میباشد، بهتر است بهداشت را در نظر بگیرید تا سلامتی خودتان و افراد خانواده به خطر نیندازید. در ادامه این مقاله از سایت هلدینگ سعادت به دلایل و روش‌های تمیز کردن و نگهداری از مخزن آب پلی اتیلنی می‌پردازیم.
علت تغییر طعم آب در مخزن چیست؟
از دلایل تغییر طعم آب درون مخزن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشکیل جلبک درون مخزن
- رسوب درون مخزن
- باکتری
- باقی ماندن آب به مدت طولانی
- تمیز نکردن مخزن آب
- وجود گل و لای (شن و ماسه درون مخزن)
بسیاری از باکتری‌های بی‌هوازی در بین رسوبات، گل و لای درون مخزن رشد می‌کنند؛ همچنین تشکیل جلبک درون مخزن به دلیل تمیز نکردن دوره‌ای مخزن باعث تغییر طعم و ایجاد بوی بد درون مخزن می‌شوند. البته باکتری‌ها باعث ایحاد بیماری نمی‌شوند اما باعث تغییر طعم و بوی آب می‌شود که چندان خوش‌آیند نیست.
راه‌های ضدعفونی و تمیز کردن مخزن آب چیست؟
با توجه به اینکه رسوب درون مخزن محلی برای تجمع باکتری‌ها است، برای تمیز کردن مخزن تنها استفاده از مواد ضدعفونی کننده مانند کلر، گاز ازون و گندزدا کافی نیست. به دلیل اینکه مواد ضدعفونی کننده امکان ورود به رسوبات را ندارند بهترین راه لایروبی درون مخزن و از بین بردن محل تجمع باکتری‌های بی‌هوازی است و سپس اضافه کردن مواد ضدعفونی‌کننده است.
مراحل تمیز کردن مخزن آب
- مخزن آب را موقتا از سیستم آبرسانی (مدار) خارجی کنید.
- آب درون مخزن را کاملا تخلیه کنید.
- در صورتی که به درون مخزن دسترسی دارید با استفاده از فشار آب و به کمک سیم ظرفشویی بدونه ایجاد فشار دیواره‌ها و کف مخزن را بسایید تا رسوبات از بین برود.
- درون مخزن را با آب فشار قوی آبکشی و تمام رسوبات را خارج کنید.
- پس از تخلیه کامل مخزن از مواد تمیز کننده و ضدعفونی کننده استفاده کنید (در ادامه میزان مواد ضدعفونی کننده به نسبت آب درون مخزن لیست شده است).
- پس از اضافه کردن مواد ضدعفونی کننده درب مخزن را به مدت ۱۲ ساعت ببندید و سپس آب مخزن را خالی کنید (بهتر است درون مخزن را آبکشی نمایید تا آثار مواد ضدعفونی کننده از بین برود).
- مخزن را با آب تمیز و تازه پر کنید.
- هر زمان که احساس کردید آب درون مخزن دچار تغییر طعم و بو شده است می‌توانید از همین روش استفاده کنید (استفاده از این روش محدودیتی در تعداد دفعات ندارد).
نکته: در زمان لایروبی مخزن از مواد گند زدا استفاده نکنید.
از مواد گند زدا در مرحله پایانی استفاده کنید. به این صورت که خیلی سریع دیواره‌های مخزن را به مواد گندزدا آغشته کنید و بدون بستن درب مخزن و راه‌های ورود و خروج هوا به مخزن، دیواره‌ها را بشویید و مواد گندزدا را به طور کامل بشویید.
فواید تمیز کردن و نگهداری از مخزن آب
مهمترین مزیت تمیز کردن و نگهداری از مخزن آب حفظ کیفیت آب و بهداشت است که منجر به سلامت آب (تغییر مزه و بو)، ماندگاری طولانی مدت آب درون مخزن، حفظ کیفیت مخزن، صرفه جویی در هزینه‌ها و… می‌شود.
حفظ کیفیت آب
تمیز کردن و نگهداری از مخزن و تمیز کردن (شستشو) صحیح آن به حفظ کیفیت آب کمک می‌کند تا کیفیت آب درون آن حفظ شود. این اقدامات شامل از بین بردن آلودگی‌ها، رسوبات و مواد غیرقابل تصفیه است. آب تمیز و با کیفیت به مصارف مختلف مانند آبیاری، آب شرب و استفاده در صنایع مناسب‌تر میباشد.
بهداشت
تمیز کردن مخزن آب، بهداشت و سلامت آب را حفظ می‌کند. پر کردن مخزن با آب آلوده یا آبی که در مخزن آلوده شده است، می‌تواند منبع انتقال بیماری‌ها و عفونت‌ها باشد. با تمیز کردن و نگهداری از مخزن، ریسک انتقال عفونت‌ها تا حد زیادی کاهش میابد.
افزایش دوام مخزن
تمیز کردن و نگهداری صحیح از مخزن آب، عمر مفید آن را افزایش می‌دهد. تمیز کردن دوره‌ای و جلوگیری از تشکیل رسوبات و آلودگی‌ها، عمر مفید مخزن را افزایش و از نیاز به تعویض زودهنگام آن جلوگیری می‌کند.
حفظ عملکرد سیستم‌های متصل
مخازن آب ممکن است به عنوان منبع آب برای سیستم‌های متصل مانند سیستم‌های آتش نشانی، سیستم‌های آبیاری و سیستم‌های آب شرب منازل استفاده شوند. با تمیز کردن مخزن و حفظ کیفیت آب، عملکرد این سیستم‌ها بهبود می‌یابد و همچنین از صدمات و مشکلات احتمالی در سیستم‌های لوله کشی جلوگیری می‌شود.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها
تمیز کردن و نگهداری از مخزن آب می‌تواند در صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک کند. با داشتن مخزن آب تمیز و سالم، نیاز به تعویض زودهنگام مخزن کاهش می‌یابد و هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری خط لوله در طول عمر مخزن مورد نیاز نمی‌باشد.
به صورت کلی، تمیز کردن و نگهداری صحیح از مخزن آب اهمیت بالایی دارد و به حفظ کیفیت آب، بهداشت عمومی، دوام مخزن، عملکرد سیستم‌های متصل و صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک می‌کند.
روش‌های حفظ کیفیت آب در مخازن
مخازن آب پلی اتیلنی معمولاً برای ذخیره‌سازی آب در منازل، مزارع، زمین‌های کشاورزی، باغ‌ها، صنایع و سایر مکان‌ها استفاده می‌شوند. برای نگهداری و حفظ کیفیت آب در این مخازن، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
تمیز نگهداشتن مخزن
برای جلوگیری از تشکیل جلبک،رسوبات و آلودگی در دیواره‌ها و روکش داخلی مخزن، آن را با آب و مواد شوینده تمیز کنید. می‌توانید از محلول آب و سرکه یا محلول‌های تمیز کننده غیرسمی استفاده کنید. سپس با آب تمیز بشوید و اجازه دهید کاملا خشک شود.
جلوگیری از نفوذ نور خورشید
نور خورشید می‌تواند باعث رشد جلبک و باکتری‌ها در آب مخزن شود. بنابراین، مخزن را در مکانی قرار دهید که تا حد امکان از تابش مستقیم نور خورشید محافظت شود. می‌توانید از سایه‌بان برای مخازن استفاده کنید.
کنترل درجه حرارت
اگر مخزن آب شما در مکانی قرار دارد که ممکن است دمای آن بسیار بالا یا پایین باشد، مطمئن شوید که مخزن از جنبه‌های حرارتی محافظت شده است. برای مثال، در مناطق سردسیری، می‌توانید از عایق‌های حرارتی برای جلوگیری از انجماد آب در مخزن و مناطق گرمسیر از سایه بان برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد مخزن استفاده کنید.
استفاده از درپوش محکم
مطمئن شوید که درپوش مخزن به طور کامل بسته می‌شود تا جلوی ورود حشرات، ذرات، نور خورشید و هر گونه آلودگی دیگر به مخزن را بگیرید. ورود هر یک از عوامل گفته شده باعث ایجاد باکتری و جلبک درون مخزن می‌شود.
جلوگیری از ورود ذرات خارجی
اطمینان حاصل کنید که هیچ گونه ماده خارجی، مانند برگ‌ها، شاخه‌ها یا گرد و غبار، به مخزن وارد نمی‌شود. مخصوصا اگر از مخزن برای جمع آوری آب باران استفاده می‌کنید. برای این منظور، می‌توانید سیستم فیلتراسیون مناسبی برای آب ورودی به مخزن نصب کنید.
بررسی و تعویض مرتب فیلترها
اگر از سیستم فیلتراسیون استفاده می‌کنید، مرتباً فیلترها را بررسی و تعویض کنید. این کار به حفظ کیفیت آب و جلوگیری از آلودگی آن کمک می‌کند.
تصفیه آب
اگر مخازن آب شما برای ذخیره آب شرب استفاده می‌شوند، می‌توانید از سیستم تصفیه آب معکوس یا سایر سیستم‌های تصفیه آب استفاده کنید تا از ایجاد آلرژی توسط حشرات، باکتری‌ها، و آلاینده‌های دیگر جلوگیری کنید.
اگر هنگام نگهداری از مخزن آب پلی اتیلنی هر مشکل خاصی بوجود آمد، توصیه می‌شود با تولیدکننده مخزن تماس بگیرید و از راهنمایی و مشاوره آنها استفاده کنید.
در صورتی که مخزن خود را از روتانا پلاست تهیه کرده‌اید می‌توانید با بخش پشتیبانی تماس گرفته و از مشاوره و خدمات پس از فروش بهره‌مند شوید.
روش‌های ضدعفونی کردن آب درون مخزن در برابر باکتری و جلبک
برای ضدعفونی کردن آب درون مخزن آب، می‌توان از روش‌های مختلف استفاده کرد. در زیر، چند روش ضدعفونی کردن آب درون مخزن آب را معرفی می‌کنم:
کلریزاسیون یا کلر
این روش به وسیلهٔ افزودن کلر به آب، میکرو ارگانیسم‌ها را از بین می‌برد. برای استفاده از این روش، می‌توانید قرص کلر یا محلول کلر را به آب درون مخزن اضافه کنید و سپس آب را به مدت حداقل ۳۰ دقیقه درون مخزن نگهدارید.
افزودن پراکسید هیدروژن
پراکسید هیدروژن یا آب اکسیژنه می‌تواند در ضدعفونی کردن آب موثر باشد. با افزودن مقدار مناسبی از پراکسید هیدروژن به آب درون مخزن، میکروارگانیسم‌ها از بین می‌روند. پس از افزودن پراکسید هیدروژن، آب را به مدت حداقل ۳۰ دقیقه درون مخزن نگهدارید و سپس آن را شستشو دهید.
استفاده از فیلتراسیون
با استفاده از فیلتراسیون، میکروارگانیسم‌ها و ذرات معلق در آب را از بین می‌برید. می‌توانید از فیلترهای با تراکم ورودی کمتر ۰.۲ میکرومتر استفاده کنید تا ذرات ریز و میکروارگانیسم‌ها را از آب حذف کنید.
استفاده از قرص‌های هیپوکلریت، کلر و گاز کلر برای ضدعفونی کردن مخزن آب، که بهتر است برای آب شرب از این روش استفاده نکنید.
به‌علاوه، برای حفظ آب درون مخزن آب در شرایط بهداشتی مناسب، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:
- تمیز نگهداشتن مخزن آب و جلوگیری از تجمع رسوبات و ذرات درون آن
- ضدعفونی کردن مخزن آب به صورت دوره‌ای و با استفاده از روش‌های مناسب
- استفاده از ظروف و تجهیزات تمیز برای برداشت آب از مخزن و جلوگیری از ورود ذرات خارجی به آب
لازم به ذکر است که روش‌های ذکر شده برای ضدعفونی کردن آب در مخازن معمولی مناسب هستند. در مواردی که نیاز به ضدعفونی کردن آب برای مصارف خاصی مانند مصرف آشامیدنی یا استفاده در صنایع دارید، بهتر است از روش‌ها و تجهیزات مناسبی استفاده کنید و از دستورالعمل‌های مربوطه پیروی کنید.
میزان مواد لازم برای ضدعفونی کردن آب درون مخزن
برای ضدعفونی آب درون مخزن از پرکلرین یا آب ژاول می‌توانید استفاده کنید. پس از اضافه کردن مواد ضدعفونی کننده به آب درب مخزن را ببندید تا ۲ از آب درون مخزن استفاده نکنید تا ضدعفونی و گندزدایی آب به طور کامل انجام شود.
| حجم آبی که نیاز به گندزدایی دارد (لیتر) | میزان کاربرد وایتکس یا آب ژاول (کلر ۵%) |
| ۴.۵ | ۲ قطره |
| ۱۰ | ۵ قطره |
| ۲۳ | ۱۱ قطره |
| ۴۵ | ۲۲قطره |
| ۲۲ | ۳.۴ قاشق چایخوری |
| ۲۰۵ | یک و نیم قاشق چایخوری |
| ۲۳۰ | یک و دوسوم قاشق چایخوری |
| ۴۵۰ | سه و نیم قاشق چایخوری |
| ۱۰۰۰ | ۸ قاشق چایخوری |
| ۲۲۰۰ | ۶ قاشق غذاخوری |
| ۴۵۵۰ | ۱۲ قاشق غذاخوری |
| ۱۰۰۰ | ۴ میلی‌گرم پرکلرین با ۸ قاشق چای خوری وایتکس |
بهترین زمان برای نظافت مخزن آب
تمیز کردن مخزن آب زمان مشخصی ندارد ولی به چندین عامل بستگی دارد.
- میزان کیفیت آب ورودی (سختی آب)
- کیفیت مخزن
- میزان استفاده از آب درون مخزن
به صورت کلی می‌توان گفت هر ۶ ماه یا ۱ سال، نیاز است تا مخزن را خالی کرده و درون مخزن را به طور کامل تمیز کنید.
